رنگ‌آميزي به زبان ساده

نقاش خانه خود باشيد!

كاظم برآبادي

اگر براي عيد قصد تغيير در فضاي داخلي خانه را داريد اول از همه به رنگ کردن اتاق‌ها فکر کنيد!

پيش رو بودن عيد براي ما ايراني‌ها که پابند رسم و رسومات هستيم هميشه با تب و تاب خاصي همراه است. در آيين باستاني ايران، نوروز فصل نو شدن و تازه شدن جهان است و ما ايراني‌ها براي رفتن به پيشواز اين پديده شگرف طبيعي و الهي مي‌خواهيم که همگام با دنياي اطرافمان نو شده و پوست بياندازيم. بچه‌ها در فکر خريد لباس نو هستند، خانم‌هاي خانه‌دار در فکر خانه تکاني و مردهاي خانه در فکر سفر تا بلکه روح اعضاي خانواده نيز در سال جديد تازه و نو شود.

در ميان اين همه فعاليت و اين همه برنامه، خانه در مرکز توجهات همه قرار دارد و صحبت از خانه تکاني نقل محافل شب‌هاي قبل از عيد است. خانه‌تکاني يکي از زنانه‌ترين و در عين حال مهم‌ترين آيين‌هاي نوروز است؛ ده پانزده روز مانده به نوروز خانه تکاني شروع مي‌شود. در اين آيين، همه وسايل خانه گردگيري و شست‌وشو مي‌شود و پاک و پاکيزه مي‌شود. در قديم، زنان در روزهاي آخر اسفند چنان زواياي خانه را مي‌روفتند که اگر تا يک سال ديگر هم آن زوايا از چشم خانم خانه پنهان مي‌ماند يا فرصت پاکيزه‌سازي آنها به دست نمي‌آمد، قابل تحمل بود. وسواس براي اين پاکيزه‌سازي گاه تا به حدي بود که در و ديوار خانه اگر نه هر سال، هر چند سال يکبار نقاشي مي‌شد.

اما شيوه زندگي جديد در کنار اشتغال اکثر زنان ايراني، خانه تکاني را از مفهوم و معناي باستاني‌اش تا حدي دور کرده است. حالا جاي خانم و دخترخانم‌هاي خانه، کارگران و خدمتکاران به تميز کردن خانه مي‌پردازند و به جاي تاکيد روي پاکيزه‌سازي، از رنگ‌آميزي در و ديوار استفاده مي‌کنند. مجال زندگي مدرن به حدي عرصه را براي اين‌گونه رعايت آيين‌ها كم كرده است که اکنون کمتر کسي را مي‌يابيد که به دنبال يک نقاش خوب براي آغاز به کار خانه تکاني نباشد، اما چرا خانه تکاني با نقاشي ساختمان آغاز مي‌شود؟

بسياري از خانواده‌ها که به خاطر سال نو به فکر تغيير دکوراسيون منزل، تعمير و بازسازي ساختمان و متفاوت کردن فضاي زيستشان کارشان را با نقاشي ديوارها يا هر سطح قابل رنگ شدن ديگر شروع مي‌کنند، چرا که علاوه بر جلوگيري از اضافه کاري سبب کاهش در هزينه‌هاي خانوار نيز مي‌شود. در ضمن اگر خودتان دست به کار نقاشي ساختمان شديد و در جايي از کار برايتان مشکلي پيش آمد يا به هر دليل ديگر از ادامه آن دست کشيده يا از درست انجام دادن کار ناتوان شديد، مي‌توانيد از نقاشان حرفه‌اي کمک بگيريد و خيالتان راحت باشد که هزينه آن يا ضرر دوباره کاري به اندازه امور ديگر دکوراسيون بالا نخواهد بود.

مراحل رنگ‌آميزي:

1 -‌ انتخاب رنگ مناسب:

انتخاب رنگ براي رنگ‌آميزي ساختمان نخستين قسمت از کاري است که شما بايد انجام بدهيد و براي آن بايد با انواع خواص رنگ‌ها تا حدي آشنا باشيد. گاهي اوقات بعضي‌ها براي رنگ‌آميزي منزلشان از سليقه‌هاي شخصي يا مدهاي روز استفاده مي‌کنند در حالي که بازي با رنگ‌ها اگر از روي آگاهي نباشد فرد را در دراز‌مدت با مشکلات عمده‌اي مواجه خواهد کرد. در ايران، رنگ‌هاي سفيد، توسي، آبي، استخواني بيشترين استفاده را در رنگ‌آميزي منازل داشته و دارند، اما به تازگي مردم به سمت رنگ‌هاي خاص‌تري همچون، صورتي، زرد، قرمز، نارنجي و زردچوبه‌اي هم کشيده شده‌اند که بيشتر مربوط به تاثير فرهنگي از آداب منزل‌داري کشورهاي ديگر است. با اين همه، اين رنگ‌ها به صورت واحد در خانه‌ها کار نمي‌شوند بلکه اغلب در کنار يک رنگ از چند رنگ ديگر هم استفاده مي‌شود تا تضاد يا همانندي‌اش سبب جلب توجه شود. نکته اساسي اينجاست که بايد به چيدمان خانه، دکوراسيون، رنگ مبل‌ها، اندازه اتاق‌ها و ارتفاع سقف‌ها بيش از هر چيز ديگري توجه شود، مد به تنهايي کارساز نيست! علاوه بر اين‌ها رنگ‌ها بر روح و روان ما اثر مي‌گذارند و اگر در دراز‌مدت در پرتو رنگي خاص باشيم روحياتمان به سمت انرژي‌هاي نهاني آن رنگ متمايل خواهد شد. رنگ‌ها اثرات درماني نيز دارند که به نظر نگارنده معرفي اجمالي آن‌ها در اينجا مي‌تواند در انتخاب يک رنگ خوب براي خواننده اثر گذار باشد. جعفر رضي‌پور، فوق‌ليسانس نقاشي و هنردرمانگر مدارس استثنايي تهران، بعضي از خواص رنگ‌ها را اين‌گونه برمي‌شمرد:

رنگ سفيد

رنگ سفيد در بنيه تمامي طيف‌ها نهفته و موجود است. رنگ سفيد متظاهر‌کننده احساسات‌ نبوغ و استعدادهاي بالقوه فرد بوده و رنگي است که نبوغ و توانايي‌هاي فرد را تقويت كرده و براي تمامي بنيه رنگ‌ها مناسب تشخيص داده مي‌شود. اگر مي‌خواهيد رنگ خانه‌تان در درمان عوارض روحي و جسمي‌تان موثر باشد، پيشنهاد ما اين است که بهتر است با رنگ سفيد کار خود را شروع کنيد و با اين رنگ نيز کار خود را پايان بدهيد.

رنگ قرمز يا سرخ

رنگ سرخ بي‌نهايت روح افزا و جان بخش است. زماني که در مکاني با اين رنگ قرار مي‌گيريم، احساسات ما غليان مي‌يابند و آماده بروز آن‌ها در شيوه‌ها و شکل‌هاي متفاوت هستيم شايد به همين خاطر است که از اين رنگ در طراحي سالن‌هاي تئاتر، موسيقي و سينما بهره مي‌برند، اما اگر رنگ قرمز بيش از حد معمول و به دور از تضاد رنگي با ساير رنگ‌ها مورد‌استفاده قرار گيرد منجر به ناملايمات احساسي و افسردگي‌هاي ناپايدار مي‌شود.

به طور خلاصه رنگ قرمز، باعث مي‌شود که حرارت و دماي بدن انسان بيشتر شود و گردش خون و جريان آن را سريعتر مي‌سازد و براي افرادي که داراي فشار خون پاييني هستند مفيد است. براي تحريک اشتها، استفاده از اين رنگ در آشپزخانه‌ها توصيه مي‌شود.

رنگ نارنجي

اين رنگ با مشخصه بسيار شاخص و ساده خود، سمبل نشاط و شادماني و از طرفي نشانه دانش و آگاهي است. اين رنگ احساسات اجتماعي بودن و شدت را افزايش داده و فعاليت‌هاي اجتماعي را در افراد قوت مي‌بخشد.

موثرترين بخش بدن انسان، سيستم عضلاني و ماهيچه‌هاي انسان است که به سرعت از اين رنگ تاثير مي‌پذيرد و به همين دليل مي‌توانيد از آن در رنگ‌آميزي اتاق نوجوانان و يا استخرهاي خانگي بهره ببريد. بياد داشته باشيد که استفاده افراطي از رنگ نارنجي سبب نامتعادلي و ناهماهنگي در سيستم عصبي افراد مي‌شود و به همين دليل توصيه مي‌شود که اين رنگ به همراه رنگ سبز يا آبي استفاده شود.

در ضمن ناراحتي و افسردگي‌هاي شديد نيز مي‌توانند به وسيله رنگ نارنجي درمان شوند؛ براي رفع بيماري‌ها و ناملايمات گذرا در سيستم گوارشي نيز استفاده از رنگ نارنجي مفيد است.

رنگ‌سبز

رنگ‌سبز از جمله رنگ‌هايي است که در جهان بيش از بقيه‌رنگ‌ها ديده مي‌شود. رنگ سبز حالت آرامبخشي دارد و به عنوان سمبل شفقت و مهرباني و متعادل بودن روح و روان و رفتار به شمار مي‌رود. رنگ سبز روشن که به طيف نوري آبي نزديک‌تر است، در بسياري از درمان‌ها مفيد واقع مي‌شود و بهترين رنگ براي درمان دردها محسوب مي‌شود. کارشناسان مسائل اجتماعي معتقدند که اگر جامعه‌اي بيشتر به اين رنگ گرايش داشته باشد، از آرامش و ثبات بهتري برخوردار است. توصيه ما درباره نماي ساختمان شما، استفاده از رنگ سبز براي در و پنجره‌ها يا سقف‌هاي شيرواني است.

رنگ آبي

رنگ آبي حالت خنک‌کنندگي سيستم انرژي را دارد و به طور کلي رنگي است که حالت آرام‌بخشي و استراحت‌دهندگي را دارد. اين رنگ در انتظام بخشي سيستم تنفسي نيز مفيد واقع مي‌شود. از طرفي رنگ آبي باعث مي‌شود که فشار خون بالا کاهش يابد و در رفع ناراحتي‌ها و بيماري‌هاي گلو و حنجره نيز مفيد واقع مي‌شود.

استفاده از رنگ آبي در کنار رنگ‌هاي گرم باعث مي‌شود که احساسات هنري – فکري فرد افزايش يابد و منبع مربوط به آن به طرز بسيار وسيعي به حرکت در آيد. معمولا در ايران اين رنگ را براي اتاق‌خواب به کار مي‌برند که استفاده به جا و منطقي مي‌نمايد.

رنگ صورتي

رنگ صورتي مطمئن‌ترين و مناسب‌ترين رنگي است که مي‌تواند با انرژي خود، احساسات مربوط به مهرباني، صراحت، عشق، اعتماد و ايمان را تقويت مي‌کند. به طور خلاصه رنگ‌صورتي در رفع کدورت، ناراحتي‌هاي عصبي، خشم، آرامش بسيار مفيد بوده و حالت موثري دارد. اين رنگ مي‌تواند به درد اتاق دختر شما نيز بخورد، چرا که علاقه دختران به اين رنگ اظهر من الشمس است.

کليد زندگي با رنگ‌ها

اگر شما احساس مي‌کنيد که در خانه تعادل کافي براي لذت بردن از روزمرگي زندگي را نداريد بايد براي تغيير رنگ خانه‌تان فکري بکنيد. مشاوره گرفتن از يک طراح و يا يک دکوراتور با تجربه مي‌تواند در اين راه بيش از پيش به شما ياري رساند چرا که در حقيقت يک طراح داخلي يا يک دکوراتور در اين حوزه به مردم کمک مي‌کند تا نياز خود به رنگ‌هاي خاص را بفهمند و به آنان ياد مي‌دهد که چگونه مي‌توانند از اين رنگ‌ها در زندگي روزمره خود استفاده کنند تا طعم حضور در فضاي آرامش‌بخش زندگي را دريابند.

حتي کارفرمايان نيز مي‌توانند از تنوع رنگي و خواص رنگ‌ها در توليد بيشتر و بازده کاري در محيط کارشان بهره گيرند. بر‌اساس يک تحقيق انجام گرفته در طراحي محيط کار کارگران در يک کارخانه در تهران از رنگ‌هاي شاد و مناسب استفاده شد و مشخص شد که استفاده از رنگ‌هاي شاد و انرژي بخش در محيط کار نقش مضاعفي در توليد و کيفيت محصولات کارخانه داشته است.

2 - آماده‌سازي فضاهاي داخلي خانه:

اگر تصميم گرفته‌ايد خودتان قلم مو را برداريد و در کنار دوستان يا اعضاي خانواده به کار نقاشي ساختمان بپردازيد ابتدا تمام وسايل اتاق را جمع كنيد تابلوها را برداريد و پنجره‌ها را باز كنيد. با يک برس دسته بلند سقف و ديوارها را گردگيري كنيد. اگر رنگ ديوارها قابل شست‌وشو است محلول آب ولرم و صابون و مقدار كمي مايع سفيد كننده را با اسفنج روي ديوار بكشيد و با دستمال تميز پاك كنيد. هر بار قسمت كوچكي از ديوار را تميز كنيد (حداكثر نيم متر مربع). مرز بين دو قسمت تميز شده را نيز هر بار تميز كنيد تا لكه به جا نماند.

پس از اين مرحله نوبت گرفتن لکه‌هاي احتمالي سطوح است. براي اين کار شما به مقداري گچ کشته و يک عدد کاردک نياز داريد که همه در ابزار فروشي‌ها يافت مي‌شوند.

گچ کشته را کف دست بگيريد و با کاردک آن را روي لکه‌ها و افتادگي‌هاي گچي ديوار بماليد. سطح را در پايان هر لکه گيري کاملا صاف کنيد؛ چرا که اگر گچ خشک شود کندن آن بسيار مشکل خواهد بود. وقتي کليه سطوح لکه‌گيري شدند مي‌توانيد از يک سمباته نرم براي صيقل ناصافي‌هاي احتمالي استفاده کنيد.

3 - آماده‌سازي رنگ:

اگر تصميم داريد رنگ روغني به کار ببريد از باز بودن کامل پنجره‌ها مطمئن شويد؛ چرا که تينر افزوده شده به رنگ روغن بوي بسيار نامطبوع و ماندگاري دارد. ديوارهاي اتاق‌ها بهتر است با رنگ پلاستيک رنگ شوند، اما اگر بچه کوچکتان از ديوارها به عنوان دفترچه نقاشي استفاده مي‌کند، رنگ روغن گزينه مناسب‌تري است.

پس از انتخاب نوع، جنس و رنگ دلخواه نوبت به آماده‌سازي رنگ مي‌شود. رنگ را در يک ظرف جداگانه ريخته و بنا به دستورالعمل آن، آن را روان کنيد. فراموش نکنيد که رنگ خوب و يکنواخت مخلوط شده باشد، غلظت آن کافي بوده و در هر مرتبه رنگ‌آميزي، جهت حرکت قلم مو يا غلتک يکسان باشد؛ نه اينکه يک قلم از بالا به پايين و قلم بعدي از چپ به راست حرکت کند. براي پوشش بهتر، يک دست رنگ از يک جهت و دست بعدي عمود بر آن اجرا مي‌شود.

4 - از کجا شروع کنيم؟

يکي از مطالبي که به تازگي در مورد رنگ‌آميزي منزل ترجمه شده از گفته‌هاي دو نقاش و دکوراتور با تجربه به نام‌هاي دانيل هيرش(Danielle Hirsch) و برايان سانتوس (Brian Santos) بوده که در سايت تبيان قرار داشته و در آن به جزئي‌ترين نکات درباره رنگ‌آميزي قسمت‌هاي مختلف منزل اشاره شده است.

اولين قدم: سقف

بهترين کار اين است که کار نقاشي سقف را قبل از رنگ‌آميزي ديوارها انجام دهيد. سانتوس براي اين کار به جاي قلم مو از غلتک رنگ با دسته قابل تنظيم استفاده مي‌کند (که اکنون در فروشگاه‌هاي رنگ و ابزار ايران نيز موجود است) و دو دست رنگ به سقف مي‌زند که دست اول در جهت تابش نور منبع اصلي نور اتاق، مانند پنجره و دست دوم عمود بر جهت اين نور است (با قلم مو نيز جهت رنگ‌آميزي بايد به همين صورت باشد). عده‌اي از توليد‌کنندگان رنگ، رنگ سفيد را با ترکيبي توليد مي‌کنند که هنگام نقاشي صورتي يا آبي است؛ اما پس از خشک شدن سفيد مي‌شود. اين رنگ‌ها به خصوص براي نقاشان تازه کار بسيار کارآمد هستند، زيرا به آنها کمک مي‌کنند تا در زمان نقاشي يک سطح سفيد، کاملا از پوشيده شدن تمام سطح از رنگ مطمئن شوند.

به گفته سانتوس اگر سقف منزل شما بافت دارد، حدود 10 تا 15درصد رنگ بيشتري نياز خواهيد داشت. او پيشنهاد مي‌کند که براي چنين سقفي از غلتک ابري استفاده کنيد تا پوشش يکنواخت‌تري داشته باشيد: «به اين ترتيب شما با صرف انرژي کمتر، رنگ بيشتري به سطح مورد‌نظر خواهيد زد.»

در‌ها چگونه رنگ مي‌شوند

هرچند بيشتر معمول است که قبل از رنگ‌آميزي يک در، آن را از چهارچوب خارج کنند؛ مي‌توان آن را در جاي خود هم رنگ کرد. به اين ترتيب شما مي‌توانيد تمام اطراف آن را يکباره رنگ کنيد و نيازي به نصب مجدد آن هم نخواهد بود. اما قبل از شروع کار بايد دستگيره‌ها و قسمت‌هاي فلزي ديگر مانند ذره‌بين، جاي کليد و.. را از در جدا کنيد و لولاها را با يک ماده مناسب مانند دو- سه لايه چسب ميسکيت (چسبي با پايه آمونياک که با قلم موي نقاشي روي محل مورد‌نظر ماليده شده، پس از خشک شدن حالت لاستيکي پيدا کرده و مي‌توان آن را پس از اتمام کار به راحتي از محل جدا نمود) بپوشانيد. سپس از يک بتونه و آستري با پايه روغني استفاده کنيد تا رويه اوليه در را کاملا بپوشاند، سپس حداقل دو دست رنگ براق يا نيمه براق به در بزنيد.

کابينت و مقدمات مهم

به گفته هيرش، هنگام رنگ‌آميزي کابينت «مقدمات کار، بيش از هر چيز اهميت دارد.» ابتدا درها و کشوها و و ابزار يراق‌هاي ديگر داخل کابينت مانند سبدهاي سيمي را بيرون بياوريد و سطح مورد‌نظر را به خوبي تميز کنيد. نوع رنگ آستري که به کار مي‌بريد به اين بستگي دارد که جنس کابينت شما از چوب باشد يا لمينت.

اگر کابينت‌ها قبلا رنگ شده باشند، بايد ببينيد که اين رنگ چه بوده است. اهميت اين نکته در اين است که اگر رنگ نهايي قبلي داراي پايه روغني بوده، اکنون براي بتونه‌کاري و آستري آن هم بايد رنگ روغني به کار ببريد.

پس از زدن رنگ آستري مناسب، دو يا سه دست از رنگ مورد‌نظر خود را به سطوح بزنيد تا مطمئن شويد که رنگ کابينت‌ها در مقابل استفاده هر روزه دوام خواهد يافت. طبعا هرچه تعداد لايه‌هاي رنگ بيشتر باشد، دوام آن هم بيشتر خواهد شد. به گفته هيرش، «يک لايه رنگ پس از خشک شدن تنها به ضخامت يک دستمال کاغذي خواهد بود». سانتوس پيشنهاد مي‌کند که براي نتيجه بهتر، رنگ را با غلتک ابري به کابينت بزنيد، سپس با يک قلم مو رنگ را پخش کرده و لايه‌اي يکنواخت ايجاد کنيد.

مواد افزودني دکوراتيو که به تازگي به رنگ‌ها اضافه مي‌شوند نيز مي‌توانند امکانات جالبي براي شما ايجاد کنند. براي مثال افزودن ماده‌اي که موجب ترک خوردن رنگ مي‌شود به رنگ قرمز و زدن لايه نهايي قرمز بر روي رنگ پايه خاکستري، جلوه زيبايي ايجاد مي‌کند؛ زيرا ترک‌هاي ايجاد شده در رنگ قرمز موجب مي‌شوند تا رنگ خاکستري زيري نمايان شده و کابينت‌هاي قديمي جلوه تازه‌اي پيدا کنند.

شومينه هم رنگ مي‌شود

ابتدا بايد آجرها را کاملا تميز کنيد. براي اين کار از يک برس سيمي و يک ماده شوينده بدون کف داراي تري‌سوديوم فسفات (TSP) استفاده کنيد تا دوده‌ها و تيرگي‌ها به خوبي پاک شوند. سانتوس توصيه مي‌کند که پس از اين تميزکاري کامل، دست نگه داريد و شومينه را يک مرتبه ديگر از نظر بگذرانيد. شايد تنها چيزي که براي زيبا شدن نياز داشته، تميز شدن بوده است و شما ديگر تمايلي به رنگ کردن آن نداشته باشيد.

در غير اين صورت، پس از اين که آجرها تميز و خشک شدند، يک دست رنگ آستري به آنها بزنيد. هيرش رنگ آستري با مواد پوشاننده لکه را توصيه مي‌کند تا هر لکه دوده را نيز بپوشاند. هنگام انتخاب رنگ توجه کنيد که هرقدر براقي‌رنگ بيشتر باشد، بيشتر در مقابل دوده مقاومت مي‌کند. سانتوس رنگ‌هاي پر جلا يا نيمه‌براق را توصيه مي‌کند. براي رنگ‌آميزي قطعات فلزي مي‌توانيد از رنگ‌هاي مقاوم در برابر حرارت نيز استفاده کنيد؛ اما فراموش نکنيد که به هيچ‌وجه داخل شومينه را رنگ نکنيد.

آماده ارائه خدمات به شما هموطن عزیز در اسرع وقت

تماس با ما : 7680354 - 0912 * بابك قلي پور